ნიკა რურუას საარქივო ინტერვიუ წარსულზე, შეცდომებზე, პოლიტიკასა და ჯაზის სიყვარულზე

4-12-2018

"ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბის" წევ­რი, პარ­ლა­მენ­ტის ყო­ფი­ლი დე­პუ­ტა­ტი, ნიკა რუ­რუა 50 წლის ასაკ­ში გარ­და­იც­ვა­ლა. გარ­დაც­ვა­ლე­ბის მი­ზე­ზად გუ­ლის შე­ტე­ვა სა­ხელ­დე­ბა. რუ­რუა გარ­დაც­ვლი­ლი სა­კუ­თარ სახ­ლში, დე­დამ იპო­ვეს.

გთა­ვა­ზობთ ინ­ტერ­ვი­უს ჟურ­ნალ "გზის" არ­ქი­ვი­დან, რო­მე­ლიც 2013 წელს არის ჩა­წე­რი­ლი და მას­ში ნიკა რუ­რუა გულ­წრფე­ლად სა­უბ­რობს გან­ვლილ წლებ­ზე, მისი შე­ხე­დუ­ლე­ბით წარ­მა­ტე­ბულ ნა­ბი­ჯებ­სა და შეც­დო­მებ­ზე, ჯა­ზის სიყ­ვა­რულ­სა და სხვა სა­კი­თხებ­ზე.

პრო­ფე­სი­ით კი­ნო­რე­ჟი­სო­რი იყო, 90-იან წლებ­ში ქვე­ყა­ნა­ში არე­უ­ლო­ბის გამო, სა­მარ­თლის შეს­წავ­ლა გა­და­წყვი­ტა და თე­ატ­რა­ლუ­რი ინ­სტი­ტუ­ტის დამ­თავ­რე­ბის შემ­დეგ, სას­წავ­ლებ­ლად ამე­რი­კა­ში გა­ემ­გზავ­რა, იქი­დან სამ­შობ­ლო­ში დაბ­რუნ­და და პო­ლი­ტი­კა­ში ჩა­ე­ბა. ჯერ პარ­ლა­მენ­ტის წევ­რი და თავ­დაც­ვი­სა და უშიშ­რო­ე­ბის კო­მი­ტე­ტის თავ­მჯდო­მა­რის პირ­ვე­ლი მო­ად­გი­ლე გახ­ლდათ, მოგ­ვი­ა­ნე­ბით კი კულ­ტუ­რის, ძეგლ­თა დაც­ვი­სა და სპორ­ტის მი­ნის­ტრად და­ნიშ­ნეს.

- ბა­ტო­ნო ნიკა, თქვენს წარ­სულ­ზეც მინ­და გკი­თხოთ. მუ­სი­კა­ლუ­რი გა­ნათ­ლე­ბა გაქვთ...

- მარ­თა­ლია. მუ­სი­კა ძა­ლი­ან მიყ­ვარს. 8 კლა­სის შემ­დეგ, ბა­ლან­ჩი­ვა­ძის სა­ხე­ლო­ბის მე­სა­მე მუ­სი­კა­ლურ სას­წავ­ლე­ბელ­ში გა­და­ვე­დი. მერე კი თე­ატ­რა­ლურ ინ­სტი­ტუ­ტში, სა­რე­ჟი­სო­რო ფა­კულ­ტეტ­ზე ჩა­ვა­ბა­რე. მუ­სი­კა მიყ­ვარ­და, მაგ­რამ მუ­სი­კო­სო­ბა არა­სო­დეს მინ­დო­და. ფორ­ტე­პი­ა­ნო­ზე ვუკ­რავ­დი. ახლა დრამ­ზე დაკ­ვრას ვსწავ­ლობ. მაქვს ამის დრო და დიდ სი­ა­მოვ­ნე­ბა­საც მა­ნი­ჭებს.

- მუ­სი­კის სიყ­ვა­რუ­ლის გამო და­ა­არ­სეთ ბა­თუ­მის ჯა­ზ­ფეს­ტი­ვა­ლი...

- ჯაზი ძა­ლი­ან მიყ­ვარს და ამ ფეს­ტი­ვა­ლის და­არ­სე­ბის იდე­აც ამი­ტომ გა­მიჩ­ნდა, თუმ­ცა მას ეკო­ნო­მი­კუ­რი დატ­ვირ­თვაც აქვს: ბა­თუ­მი სა­კუ­რორ­ტო ქა­ლა­ქია და ეს პრო­ექ­ტი მის გან­ვი­თა­რე­ბას ძა­ლი­ან უწყობს ხელს. აჭა­რის ბი­უ­ჯეტ­ში მი­ლი­ო­ნო­ბით ლარი შე­მო­დის, რად­გან სე­ზონ­ზე, ყვე­ლა­ზე მეტი ბენ­ზი­ნი, სას­ტუმ­როს ოთა­ხი და ალ­კოჰო­ლუ­რი სას­მე­ლი იყი­დე­ბა. ჯაზი არის ენა, რომ­ლი­თაც შე­გიძ­ლია, მსოფ­ლი­ოს ელა­პა­რა­კო. გე­ნი­ა­ლუ­რია ფოლკ­ლო­რი, მაგ­რამ ჯაზი - უნი­ვერ­სა­ლუ­რია...

- კი­ნო­სა­რე­ჟი­სო­რო ფა­კულ­ტეტ­ზე ჩა­ბა­რე­ბა რამ გა­ნა­პი­რო­ბა?

- მა­მა­ჩე­მი კი­ნოს მხატ­ვა­რია და ფაქ­ტობ­რი­ვად, გა­და­სა­ღებ მო­ე­დან­ზე გა­ვი­ზარ­დე. ჩემს არ­ჩე­ვან­ზე კი გავ­ლე­ნა იმ გა­რე­მომ იქო­ნია, რო­მელ­შიც ვცხოვ­რობ­დი. ქარ­თულ კი­ნოს თა­ვი­სი სახე და ტრა­დი­ცია აქვს და არ შე­იძ­ლე­ბა, რომ ის და­ი­კარ­გოს. ამ­ჟა­მად, პირ­ველ რიგ­ში, დრა­მა­ტურ­გი­აა მი­სა­ხე­დი. ახალ­გაზ­რდებ­მა წერა უნდა ის­წავ­ლონ. მი­ნის­ტრო­ბი­სას კი­ნოს­თვის ბევ­რი რამ გა­ვა­კე­თე. ჩა­მო­ვიყ­ვა­ნეთ სე­რი­ო­ზუ­ლი ევ­რო­პე­ლი სპე­ცი­ა­ლის­ტე­ბი და რამ­დე­ნი­მე კარ­გი ტრე­ნინ­გი ჩა­ვუ­ტა­რეთ სტუ­დენ­ტებს, სა­დაც, სხვა­თა შო­რის, მწერ­ლე­ბიც მო­ვიდ­ნენ. მე­ტის გა­კე­თე­ბა ვე­ღარ მო­ვას­წა­რით. ჩვენ­მა მწერ­ლებ­მა რომ სცე­ნა­რე­ბის წერა ის­წავ­ლონ, ამით თვი­თო­ნაც ფულს იშო­ვი­ან და კი­ნო­საც და­ეხ­მა­რე­ბი­ან.

- რო­გორც ვიცი, სტუ­დენ­ტო­ბის დრო­საც აქ­ტი­უ­რად იყა­ვით პო­ლი­ტი­კა­ში ჩაბ­მუ­ლი. "ნა­ცი­ო­ნა­ლურ მოძ­რა­ო­ბა­ში" რო­გორ აღ­მოჩ­ნდით?

- ჩემი სტუ­დენ­ტო­ბის დროს საბ­ჭო­თა კავ­ში­რი და­ი­შა­ლა. მა­შინ კერ­ძო პრო­დი­უ­სე­რე­ბი არ არ­სე­ბობ­დნენ, სა­ხელ­მწი­ფოს მხრი­დან კი ყო­ველ­გვა­რი და­ფი­ნან­სე­ბის სის­ტე­მა მო­ი­შა­ლა, ამი­ტომ სწავ­ლა სა­მარ­თლის სფე­რო­ში გან­ვაგ­რძე. გა­დავ­წყვი­ტე, რომ ეს სფე­რო ჩემს ქვე­ყა­ნას ყვე­ლა­ზე მე­ტად სჭირ­დე­ბო­და და სამ­წუ­ხა­როდ, დღე­საც ძა­ლი­ან სჭირ­დე­ბა...

სა­მარ­თლის ფა­კულ­ტე­ტი ამე­რი­კა­ში და­ვამ­თავ­რე. იქი­დან რომ დავ­ბრუნ­დი, ერ­თმა მე­გო­ბარ­მა ზუ­რაბ ჟვა­ნია გა­მაც­ნო. მა­შინ "ნა­ცი­ო­ნა­ლუ­რი მოძ­რა­ო­ბა" ჯერ არ არ­სე­ბობ­და. მე და ჟვა­ნი­ას კი­დევ რამ­დე­ნი­მე სა­ერ­თო მე­გო­ბა­რი გვყავ­და და ასე ჩა­ვერ­თე პო­ლი­ტი­კა­ში. აქ­ტი­უ­რი სტუ­დენ­ტი ნამ­დვი­ლად ვი­ყა­ვი, ომ­შიც სა­კუ­თა­რი ნე­ბით წა­ვე­დი... ზუს­ტად არ მახ­სოვს - 22-23 წლის ვიქ­ნე­ბო­დი. "მხედ­რი­ო­ნე­ლებ­თან" ერ­თად ვი­ყა­ვი. 800 მათ­გა­ნი იქ და­ი­ღუ­პა.

- "მხედ­რი­ონ­ში" რა­ტომ იყა­ვით?

- მა­შინ ქარ­თუ­ლი ჯარი არ არ­სე­ბობ­და. გვარ­დი­აც ემ­ბრი­ო­ნულ მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში იმ­ყო­ფე­ბო­და. ომში ვნა­ხე ის უთავ­ბო­ლო­ბა, რაც არა­ვის ბრა­ლი არ იყო, მაგ­რამ ამავდრო­უ­ლად, ყვე­ლას ბრა­ლი იყო. საბ­ჭო­თა კავ­ში­რის დაშ­ლის შემ­დეგ ჩვენ, ფაქ­ტობ­რი­ვად, დაგ­ვენგრა ყვე­ლა­ფე­რი. სა­მო­ქა­ლა­ქო ომმა ახა­ლი სა­ხელ­მწი­ფო სის­ტე­მის მშე­ნებ­ლო­ბა გა­მო­რი­ცხა და ამ პე­რი­ოდ­ში ომის წა­მო­წყე­ბა არას­წო­რი ნა­ბი­ჯი იყო. იქ ჩას­ვლის­თა­ნა­ვე მივ­ხვდი, რომ ეს წა­გე­ბუ­ლი ომი გახ­ლდათ. ბევ­რი ვაჟ­კა­ცო­ბის მოწ­მე გავ­ხდი. ბი­ჭე­ბი ყვე­ლა­ნა­ი­რი წვრთნი­სა და მომ­ზა­დე­ბის გა­რე­შე ებ­მე­ბოდ­ნენ ომში და იღუ­პე­ბოდ­ნენ.

მა­გა­ლი­თად, ჩემი მე­გო­ბა­რი, ლე­ვან აბა­ში­ძე სა­ღა­მოს ვნა­ხე და მი­თხრა, რომ დი­ლით აფხა­ზეთ­ში მი­დი­ო­და (მა­შინ თბი­ლის­ში ცოტა ხნით ვი­ყა­ვი ჩა­მო­სუ­ლი). ჩა­ვი­და თუ არა, იმა­ვე დღეს და­ი­ღუ­პა... რომ ამ­ბო­ბენ, იქ რა­ღაც მხე­ცო­ბე­ბი ხდე­ბო­დაო, - ტყუ­ი­ლია. მხე­ცო­ბე­ბი მშვი­დო­ბი­ა­ნი მო­სახ­ლე­ო­ბის წი­ნა­აღ­მდეგ, სე­პა­რა­ტის­ტე­ბის მიერ და­ქი­რა­ვე­ბუ­ლი მე­ომ­რე­ბის მხრი­დან და­ი­წყო მა­შინ, როცა ჩვენ­მა ძა­ლებ­მა სო­ხუ­მი და­ტო­ვეს. ამის შე­სა­ხებ პრო­კუ­რა­ტუ­რა­ში 500-მდე საქ­მე დევს. ეს არის წარ­მო­უდ­გე­ნე­ლი მხე­ცო­ბის ფაქ­ტე­ბი, და­უც­ვე­ლი ხალ­ხის წი­ნა­აღ­მდეგ - ნამ­დვი­ლი ეთ­ნი­კუ­რი წმენ­და.

- 2008 წლის აგ­ვის­ტოს ომის დროს თქვეს, რომ ომის და­წყე­ბის­თა­ნა­ვე სა­ქარ­თვე­ლო და­ტო­ვეთ და სა­ზღვარ­გა­რეთ გა­ემ­გზავ­რეთ...

- სა­ქარ­თვე­ლო­ში ომი რომ და­ი­წყო, მა­შინ ამე­რი­კა­ში გახ­ლდით. შვე­ბუ­ლე­ბა მქონ­და და ჩემს მე­გო­ბარს, ჩვენს ელჩს ამე­რი­კა­ში ვეს­ტუმ­რე. ცხინ­ვალ­ში მდგო­მა­რე­ო­ბა რომ და­ი­ძა­ბა, უშიშ­რო­ე­ბის საბ­ჭო­დან და­მი­რე­კეს და ჩა­მოს­ვლა მთხო­ვეს. მა­შინ სა­ქარ­თვე­ლოს მი­მარ­თუ­ლე­ბით ფრე­ნე­ბი აღარ იყო, ამი­ტომ შე­მოვ­ლი­თი გზით მო­მიხ­და სამ­შობ­ლო­ში დაბ­რუ­ნე­ბა. ისეთ დროს ჩა­მო­ვე­დი, როცა რუ­სე­ბის მხრი­დან დე­და­ქა­ლაქ­ზე შე­ტე­ვას ვე­ლო­დით.

- ამ ომის დროს პარ­ლა­მენ­ტის წევ­რი იყა­ვით. იმა­ვე წლის ოქ­ტომ­ბერ­ში კი კულ­ტუ­რის მი­ნის­ტრად დაგ­ნიშ­ნეს. ამ თა­ნამ­დე­ბო­ბა­ზე და რა­ტომ და­თან­ხმდით?

- პრე­ზი­დენ­ტმა ჩემ­თვის აბ­სო­ლუ­ტუ­რად მო­უ­ლოდ­ნე­ლად შე­მომ­თა­ვა­ზა. მა­შინ­დე­ლი კულ­ტუ­რის მი­ნის­ტრი, გია ვა­შა­ძე სა­გა­რეო საქ­მე­თა მი­ნის­ტრად გა­და­იყ­ვა­ნეს. მო­სა­ფიქ­რებ­ლად 2-3 დღე ვთხო­ვე. ვი­ფიქ­რე, ავ­წონ-დავ­წო­ნე, მივ­ხვდი, რომ ეს ჩემ­თვის სა­ინ­ტე­რე­სო გა­მოწ­ვე­ვა იყო და ამი­ტომ დავ­თან­ხმდი. გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბის მი­ღე­ბამ­დე რჩე­ვა მა­მა­საც ვკი­თხე. მან მი­თხრა: "უამ­რავ ისეთ ადა­მი­ან­თან გექ­ნე­ბა საქ­მე, ვი­საც ვე­რა­ფერს გა­ა­გე­ბი­ნებ, ამი­ტომ ბევ­რი ნა­წყე­ნი გე­ყო­ლე­ბა და მაგ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბის მი­ღე­ბას არ გირ­ჩე­ვო".

- ბა­ტო­ნი ვახ­ტან­გის სი­ტყვე­ბი მა­შინ აგიხ­დათ, როცა რო­ბერტ სტუ­რუა რუს­თა­ვე­ლის თე­ატ­რის მმარ­თვე­ლის პოს­ტი­დან გა­ა­თა­ვი­სუფ­ლეთ. მა­შინ უამ­რა­ვი ადა­მი­ა­ნი იყო თქვენ­ზე გა­ნა­წყე­ნე­ბუ­ლი...

- მა­მას სი­ტყვე­ბი მხო­ლოდ მა­შინ არ ახდა. უბ­რა­ლოდ, ეს გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა გახ­მა­ურ­და, თო­რემ კი­დევ ბევ­რი სხვა ადა­მი­ა­ნის­თვის მი­წევ­და მეც და ჩემს მო­ად­გი­ლე­ებ­საც "არას" თქმა. უა­რით ბევ­რი გა­მის­ტუმ­რე­ბია, მაგ­რამ ახლა არც ერთ ასეთ "არას" არ ვნა­ნობ. პრე­ზი­დენ­ტმა და­მი­რე­კა და მი­თხრა, - სტუ­რუა არ გა­ა­თა­ვი­სუფ­ლოო, - მაგ­რამ გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა უკვე მი­ღე­ბუ­ლი მქონ­და. არა­ვის აქვს იმის უფ­ლე­ბა, რომ ვი­ღა­ცას მე­ო­რე­ხა­რის­ხო­ვან მო­ქა­ლა­ქედ აგ­რძნო­ბი­ნოს თავი. ადა­მი­ა­ნი ხომ ეროვ­ნე­ბას არ ირ­ჩევს. ეს სწო­რი გა­და­წყვე­ტი­ლე­ბა იყო, რო­მელ­მაც და­დე­ბი­თად იმოქ­მე­და ბა­ტონ რო­ბერ­ტზე: რო­გორც ვიცი, ის სა­უ­ბარ­ში ეთ­ნი­კურ ეპი­თე­ტებს აღარ იყე­ნებს.

- ამ­ბო­ბენ, რომ თქვე­ნი მი­ნის­ტრო­ბის დროს, სა­ქარ­თვე­ლო­დან გა­სა­ყი­დად გა­დი­ო­და ნივ­თე­ბი, რომ­ლებ­საც ხე­ლოვ­ნე­ბის ნი­მუ­შის სტა­ტუ­სი ჰქონ­და მოხ­სნი­ლი...

- ტყუ­ი­ლია და ცი­ლის­წა­მე­ბა! სი­სუ­ლე­ლეა ეს ყვე­ლა­ფე­რი. სტა­ტუ­სის მოხ­სნის უფ­ლე­ბა არ გვქონ­და. ვი­საც სა­კუ­თა­რი კო­ლექ­ცი­ი­დან რო­მე­ლი­მე ხე­ლოვ­ნე­ბის ნი­მუ­შის გა­ყიდ­ვა სურ­და, მას ვაძ­ლევ­დით სა­ბუთს. მახ­სოვს, ერთხელ ფი­როს­მა­ნის სუ­რა­თი გა­ი­ყი­და ასე. ეს კარ­გია ნა­ხა­ტის­თვი­საც, ფი­როს­მა­ნის­თვი­საც და სა­ქარ­თვე­ლოს­თვი­საც. ფი­როს­მა­ნის ოთხი მო­პა­რუ­ლი ტილო ნამ­დვი­ლად და­ვაბ­რუ­ნეთ, რო­მე­ლიც ჩუ­მად იყი­დე­ბო­და...

- "ქარ­თულ ოც­ნე­ბა­შიც" გყავთ მე­გობ­რე­ბი?

- გი­ორ­გი მარ­გვე­ლაშ­ვი­ლი ჩემი მე­გო­ბა­რია, მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ უკვე რამ­დე­ნი­მე წე­ლია, აბ­სო­ლუ­ტუ­რად გან­სხვა­ვე­ბუ­ლი შე­ხე­დუ­ლე­ბე­ბი გვაქვს... რა მნიშ­ვნე­ლო­ბა აქვს, ვინ რო­მელ გუნდშია?! მთა­ვა­რია, რომ პო­ლი­ტი­კო­სი იყოს ქვეყ­ნის ერ­თგუ­ლი, პატ­რი­ო­ტი და და­სავ­ლუ­რი ორი­ენ­ტა­ცი­ის მქო­ნე ადა­მი­ა­ნი... 

ambebi.ge