ვაჟა-ფშაველა და გორი

17-07-2020

გორში ლუკა რაზიკაშვილი (ვაჟა-ფშაველა) მამამისმა, პავლემ გამოგზავნა. პავლე სასულიერო პირი ყოფილა და სწავლის ფასი სცოდნია. ბავშვობაში მამამისი კატეგორიულად უკრძალავდა განათლების მიღებას. სამაგიეროდ, პავლემ თავის შვილს განათლების მიღებაში ხელი შეუწყო.

ბიოგრაფიის მიხედვით, ვაჟა-ფშაველა გორში 1879 წელს ჩამოსულა, საოსტატო სემინარიაში 1882 წლამდე სწავლობდა. შემდეგ 1883 წელს გაემგზავრა პეტებურგში სასწავლებლად და ხელმოკლეობის გამო 

ერთ წელიწადში დაბრუნდა. მასწავლებლად მუშაობა გორის მაზრის სოფელ ოთარშენში (ორთაშენი) დაიწყო. ოთარ ამილახვრის ოჯახში მუშაობდა, სადაც ამილახვრის უკანონო შვილი შეუყვარდა. პარალელურად, ვაჟა-ფშაველა გორელ ხალხოსნებს დაუახლოვდა. ძმაც, თედოც გორში, სოფელ ხელთუბანში დასახლდა. ნერგები გააშენა და საკმაოდ მოძლიერდა. გორშივე ცხოვრობდა ვაჟას დისშვილი, მიხა რაზიკაშვილი.

ვაჟა-ფშაველამ მოგვიანებით თავისი შვილი, ლევანი სწორედ გორში გამოგზავნა. მას აქ თავისი ძმის, თედოს იმედი ჰქონდა.

ლევანს მთვარელიძეების ქალი თამარი შეუყვარდა, თანაც ისე ძლიერად, რომ მამის დაუკითხავად დაქორწინდა. შემდეგ კი, საბოდიშო წერილი მიუწერია ვაჟასთვის. არსებობს ფოტო, სადაც ლევანის ქორწილია ასახული. ამ ქორწილში ვაჟა ფშაველაც იმყოფებოდა.

ლევანის ბედი ტრაგიკულად წარიმართა. ის 1923 წელს დახვრიტეს, იმის გამო, რომ ქაქუცა ჩოლოყაშვილს დაეხმარა. თამარი 24-წლის ასაკში დაქვრივდა.

ლევანს და თამარს ჰყავდათ: ლუკა, გიორგი, ქეთევანი და ეკატერინე. გიორგი მცირე ასაკში გარდაიცვალა, ლუკას 3 გოგო დარჩა, ეკატერინე არ დაოჯახებულა, ქეთო კი, გოდერძიშვილზე დაქორწინდა. ჩვენს სწორედ გოდერძიშვილებს ვესტუმრეთ.

ლევან რაზიკაშვილის მეუღლე, ქალბატონი თამარი კარგად ახსოვს მის შვილიშვილს, გოდერძი გოდერძიშვილს. ბებია სიცოცხლის ბოლომდე დარწმუნებული იყო, რომ ლევან რაზიკაშვილი ცოცხალი გადარჩა. ,,ეს ასე არ იყო, ორჯონიკიძეს ვინ გადაურჩებოდა. როცა შესულან და უთქვამთ მისთვის, ვაჟას შვილი გავათავისუფლოთო, ასე უპასუხია: ვაჟაც რომ ცოცხალი ყოფილიყო, იმასაც დავხვრეტდიო" - ამბობს გოდერძი გოდერძიშვილი.

ლევან რაზიკაშვილის დახვრეტიდან ორი წლის განმავლობაში ქალბატონ თამარს ბარგი მუდმივად გამზადებული ჰქონდა, რადგან იმ პერიოდში გავრცელებული წესის მიხედვით, გადასახლებულთა სიაში ცოლებიც ხვდებოდნენ. სახლი, სადაც ლევან რაზიკაშვილის მეუღლე ცხოვრობდა, დღესაც გორში, შარტავას ქუჩაზე მდებარეობს. ერთსართულიანი სახლი თამარს მისი მამის ნათესავებმა აუშენეს.

,,იყო მხოლოდ ოთხი კედელი. თოვლი ზედ კარებზე იყო ხოლმე მოგროვებული. ძალიან გაჭირვებაში ცხოვრობდა ბებიაჩემი" - იხსენებს გოდერძი გოდერძიშვილი.

შიდა ქართლი